Dzisiaj nie narzekamy, dzisiejszy temat dotyczy budowania fundamentów solidnego Państwa Polskiego, sprzyjającego nam Polakom.
Dnia 3 grudnia 2025 w mediach pojawiła się informacja, że wnioski o legalny pobyt w Polsce zalewają urzędy. Większość z nich składają obywatele Ukrainy w obawie przed wygaśnięciem ochrony czasowej. Eksperci potwierdzają, że liczba wniosków jeszcze wzrośnie.
30 września 2025 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o specjalnej ochronie dla obywateli Ukrainy podpisanej przez prezydenta Nawrockiego. Według niej pobyt czasowy Ukraińców przybyłych do Polski po 22 lutego 2022 roku wygasa 4 marca 2026 roku. Prezydent w ten sposób wydłużył legalny pobyt uchodźców, ale podkreślił, że zrobił to po raz ostatni.
Ustawa podpisana przez prezydenta zakłada możliwość złożenia wniosku o pobyt czasowy tylko jeden raz. Dotyczy to jednak wniosków złożonych po wejściu w życie ustawy. Jednocześnie trwają prace nad kartą pobytu dla obywateli Ukrainy mających nadany numer PESEL UKR. Karta ta legalizowałaby pobyt w Polsce na trzy lata.
Kolejnym krokiem legalizacji pobytu w Polsce dla obywateli Ukrainy jest status długoterminowego rezydenta Unii Europejskiej. Może go uzyskać osoba przebywająca na terenie Polski od 5 lat i mająca ustabilizowaną sytuację ekonomiczną od 3 lat. Jak donosi Gazeta Prawna liczba tego typu wniosków od 2020 roku wzrosła sześciokrotnie, co wskazuje na chęć cudzoziemców na długoterminowe wiązanie się z Polską.
Problem imigracji jest w Polsce bardzo gorący. I tu powstaje pytanie czy Polscy politycy i urzędnicy dobrze go rozwiązują.
Imigrant dobry to taki, który przynosi korzyść krajowi, który go przyjmuje. Z tym twierdzeniem każdy się zgodzi. Oczywiście są również uciekinierzy z reżimów totalitarnych, w których giną niewinni ludzie. Takim osobom nie wypada odmówić azylu, ale i tych trzeba również zintegrować z kulturą, tradycją i obyczajami, kraju przyjmującego.
Są kraje np. Szwajcaria, które świetnie integrują imigrantów, a są i takie, jak na przykład Szwecja, którym to zdecydowanie nie wychodzi. Dlatego przeanalizujmy jak to jest z przyznawaniem obywatelstwa w Szwajcarii i Polsce.
Byliśmy naiwni”. Dlaczego szwedzki eksperyment imigracyjny poniósł klęskę
Jak wygląda proces uzyskiwania obywatelstwa w Polsce. Kto przyznaje do obywatelstwo i na jakich zasadach
Proces uzyskiwania obywatelstwa polskiego dla cudzoziemców opiera się na dwóch głównych ścieżkach, które różnią się organem decyzyjnym, wymaganiami oraz kosztami. Od 2025 roku obowiązują nowe, wyższe stawki opłat skarbowych oraz zaostrzone przepisy dotyczące potwierdzania znajomości języka.
Oto szczegółowe zestawienie zasad i procedur (stan na grudzień 2025).
1. Dwie główne ścieżki uzyskania obywatelstwa
W Polsce nie ma jednej uniwersalnej procedury. Musisz wybrać ścieżkę odpowiednią do Twojej sytuacji życiowej:
A. Uznanie za obywatela polskiego (Ścieżka administracyjna)
Jest to procedura dla osób, które są już mocno związane z Polską (długi pobyt, praca, rodzina).
- Kto przyznaje: Decyzję wydaje Wojewoda właściwy dla Twojego miejsca zamieszkania.
- Charakter decyzji: Jest to decyzja administracyjna. Jeśli spełniasz wszystkie wymogi prawne, wojewoda ma obowiązek wydać decyzję pozytywną. Od decyzji odmownej przysługuje odwołanie (do MSWiA).
- Wymagania: Są ścisłe i konkretne (opisane poniżej).
B. Nadanie obywatelstwa polskiego (Ścieżka „królewska”)
Jest to procedura uznaniowa, często stosowana w wyjątkowych przypadkach lub gdy cudzoziemiec nie spełnia wymogów do „uznania”.
- Kto przyznaje:Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
- Charakter decyzji: Jest to prerogatywa (akt łaski). Prezydent może nadać obywatelstwo każdemu, ale nie musi. Nie musi też uzasadniać odmowy. Od decyzji Prezydenta nie ma odwołania.
- Wymagania: Brak sztywnych kryteriów ustawowych (nie musisz udowadniać dochodu czy znać języka, choć w praktyce zwiększa to szanse).
2. Szczegółowe zasady i wymagania (Uznanie przez Wojewodę)
To najczęstsza droga dla rezydentów. Aby Wojewoda uznał Cię za obywatela, musisz spełnić łącznie następujące warunki (najpopularniejszy wariant):
- Legalny pobyt: Przebywasz w Polsce nieprzerwanie od co najmniej 3 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub rezydenta długoterminowego UE.
- Wyjątek: Czas ten skraca się do 2 lat, jeśli jesteś w związku małżeńskim z obywatelem polskim od min. 3 lat lub posiadasz status uchodźcy.
- Język polski: Znasz język polski przynajmniej na poziomie B1. Musisz to potwierdzić urzędowym certyfikatem (państwowy egzamin) lub świadectwem ukończenia szkoły w Polsce (podstawowej, średniej lub wyższej).
- Uwaga: Od połowy 2025 roku przepisy ograniczyły możliwość potwierdzania języka świadectwami ze szkół policealnych (chyba że ukończono je przed zmianą przepisów). Najpewniejszą drogą jest Certyfikat Państwowy.
- Źródło dochodu: Posiadasz stabilne i regularne źródło dochodu w Polsce.
- Mieszkanie: Posiadasz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego (własność, najem, użyczenie).
3. Koszty i czas trwania
Ścieżka administracyjna: Uznanie za obywatela polskiego (przez Wojewodę)
Jest to ścieżka dla osób, które spełniają konkretne warunki (np. długość pobytu, certyfikat językowy). Decyzję wydaje Wojewoda właściwy dla Twojego miejsca zamieszkania.
- Koszt urzędowy (opłata skarbowa):1000 zł (przed sierpniem 2025 było to 219 zł).
- Jeśli decyzja będzie negatywna, możesz ubiegać się o zwrot tej kwoty.
- Czas trwania:
- Teoretycznie: Urząd ma 1–2 miesiące na wydanie decyzji (zgodnie z KPA).
- Praktycznie: Procedura trwa zazwyczaj od 6 do 12 miesięcy. Czas ten zależy od obłożenia urzędu w danym województwie i konieczności sprawdzenia Twoich danych przez służby (ABW, Policja), co jest standardową procedurą.
Jak wygląda proces uzyskiwania obywatelstwa w Szwajcarii. Kto przyznaje to obywatelstwo i na jakich zasadach?
Proces uzyskiwania obywatelstwa w Szwajcarii jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej rygorystycznych w Europie. W przeciwieństwie do Polski, gdzie decyzję podejmuje jeden konkretny organ (Wojewoda lub Prezydent), w Szwajcarii o przyjęciu do grona obywateli decydują trzy szczeble władzy: gmina, kanton i państwo federalne.
Oto szczegółowy opis zasad i procedur.
1. Kto przyznaje obywatelstwo? (Zasada trójstopniowości)
To najważniejsza różnica względem innych krajów. Aby otrzymać szwajcarski paszport, musisz uzyskać zgodę na trzech poziomach (kolejno):
- Gmina (Gemeinde/Commune): To tu odbywa się „egzamin z bycia Szwajcarem”. Lokalna społeczność lub komisja sprawdza, czy jesteś zintegrowany. W mniejszych miejscowościach o przyznaniu obywatelstwa może decydować Zgromadzenie Gminne (czyli głosowanie mieszkańców). Jeśli gmina powie „nie”, proces się kończy.
- Kanton: Weryfikuje spełnienie wymogów prawnych zgodnie z prawem kantonalnym (każdy kanton ma nieco inne przepisy).
- Konfederacja (Sekretariat Stanu ds. Migracji – SEM): Wydaje ostateczną zgodę formalną („zezwolenie federalne na naturalizację”), sprawdzając bezpieczeństwo państwa i ogólne warunki ustawowe.
Dopiero po uzyskaniu „zielonego światła” od wszystkich trzech organów stajesz się obywatelem.
2. Dwie główne ścieżki (Dla dorosłych)
A. Naturalizacja zwyczajna (OrdentlicheEinbürgerung)
To droga dla cudzoziemców mieszkających i pracujących w Szwajcarii, którzy nie mają szwajcarskiej rodziny.
Wymagania podstawowe (federalne):
- Pobyt: Musisz mieszkać w Szwajcarii łącznie przez 10 lat.
- Bonus: Lata spędzone w Szwajcarii między 8. a 18. rokiem życia liczą się podwójnie.
- Permit C: W momencie składania wniosku musisz posiadać pozwolenie na osiedlenie się (Niederlassungsbewilligung C). Pozwolenia B lub L nie wystarczą.
- Stabilność:Nie możesz pobierać pomocy socjalnej (zazwyczaj przez ostatnie 3 lata) ani mieć wpisów w rejestrze karnym.
Kluczowy wymóg – Integracja:
To najbardziej subiektywna część. Musisz udowodnić, że jesteś „częścią szwajcarskiej społeczności”. Obejmuje to:
- Język: Znajomość języka urzędowego danego kantonu (niemiecki, francuski lub włoski). Minimum federalne to B1 w mowie i A2 w piśmie, ale wiele kantonów wymaga poziomu wyższego (np. B2).
- Wiedza: Egzamin z wiedzy o Szwajcarii (historia, geografia, polityka, systemy społeczne).
- Lokalne zaangażowanie: Komisja może pytać o lokalne stowarzyszenia, do których należysz, nazwiska lokalnych polityków, a nawet o ulubione lokalne święta czy topografię Twojej wioski.
B. Naturalizacja ułatwiona (ErleichterteEinbürgerung)
Dla małżonków obywateli Szwajcarii oraz (od niedawna) dla tzw. trzeciego pokolenia cudzoziemców.
- Dla małżonków: Możliwa, jeśli mieszkasz w Szwajcarii łącznie 5 lat (ostatni rok bez przerwy) i jesteście małżeństwem od 3 lat.
- Zasada: W tej procedurze główną decyzję podejmuje Federacja (SEM), a rola kantonu i gminy ogranicza się do opiniowania i prawa weta. Jest szybciej i taniej, ale wymóg integracji (język, brak długów, niekaralność) pozostaje.
3. Koszty i czas trwania
Proces jest kosztowny i długotrwały, ponieważ każdy szczebel władzy pobiera własną opłatę.
- Czas: Od złożenia wniosku do paszportu mija zazwyczaj od 1,5 roku do 3 lat.
- Koszt: Suma opłat gminnych, kantonalnych i federalnych.
- Dla jednej osoby to zazwyczaj wydatek rzędu 1500 – 3000 CHF (ok. 7000–14000 PLN).
- W niektórych gminach opłaty mogą być wyższe. Opłata nie jest zwracana w przypadku decyzji odmownej.
Główne różnice w przyznawaniu obywatelstwa Polska Szwajcaria
| Cecha | Polska | Szwajcaria |
| Prawa nabycia | Prawo krwi (rodzice). Urodzenie w PL nie daje obywatelstwa (z wyjątkami). | Ścisłe prawo krwi. Urodzenie w CH nie daje obywatelstwa, nawet jeśli rodzice tu mieszkają. |
| Decydent | Wojewoda lub Prezydent RP. | Gmina + Kanton + Federacja. |
| Rola sąsiadów | Brak. Decyzja urzędnicza. | W mniejszych gminach sąsiedzi mogą być pytani o opinię lub głosować. |
| Stopień trudności | Formalny (spełniasz warunki = dostajesz). | Uznaniowy i testujący (musisz udowodnić integrację). |
| Rodzaj pobytu | Wystarczy pobyt stały lub rezydenta UE. | Konieczny Permit C (najmocniejszy status). |
| Czas i koszt | Szybko i tanio, a jak NIE to zwrot kosztów | Długo i drogo, a jak NIE to nie ma zwrotu kosztów |
